Akcja niesienia pomocy Powstaniu Warszawskiemu (1944) była najtrudniejszą i najbardziej niebezpieczną operacją powietrzną w historii lotnictwa wojskowego.




O powodzeniu Powstania decydowało uzbrojenie. Według planów miało go starczyć Powstańcom na kilka dni. Powstanie jednak trwało dużo dłużej, więc naglącą sprawą było dostarczenie uzbrojenia drogą powietrzną. Świadomi tego hitlerowcy postanowili zabezpieczyć się przed tego rodzaju pomocą stworzyli łańcuch stacji radarowych i skoncentrowali broń przeciwlotniczą. Miało to uniemożliwić alianckim lotnikom dotarcie do Warszawy i dokonanie zrzutów.




Takie przygotowania po stronie Niemców nie spowodowały jednak zaniechania dokonywania zrzutów. Aby można było dotrzeć do walczącej stolicy należało wykazać się sporym doświadczeniem: lot na dużej wysokości chronił przed bronią przeciwlotniczą, ale wystawiał na atak nocnych samolotów bojowych wroga i uniemożliwiał precyzyjne dokonanie zrzutów; lot na małej wysokości był niebezpieczny, ale chronił przed myśliwcami. Czasami zniżano lot do 30 metrów, przelatując tuż nad ulicami i dachami zburzonych budynków Warszawy.




Lot należało wykonać z Włoch do Polski i następnie wrócić do Włoch. Nad terenami zajętymi przez wojska niemieckie. Akcję znacznie by ułatwiła zgoda Stalina na lądowanie samolotów na terenach zajętych przez Rosjan (stali po drugiej stronie Warszawy). Taką zgodę otrzymano dopiero wtedy, kiedy losy Powstania były już przesądzone…




Zrzutów nad Warszawą dokonywali Polacy, Anglicy, Amerykanie i lotnicy z Południowej Afryki. Ci ostatni nie byli do takiej pomocy zobowiązani (Anglicy i Amerykanie wywiązywali się z zawartych wcześniej umów). Lotnicy, którzy zostali uczczeni na „Górze Lotnika” ochotniczo wstąpili do dywizjonu lotniczego i sami zgłosili się do akcji udzielania pomocy Powstańcom.




Za ich bezinteresowną pomoc należy im się szczególny szacunek.
Podczas dokonywania zrzutów zginęło 215 lotników: